Καρκίνος Ενδομητρίου: Η Σιωπηλή Άνοδος. Τι Δείχνουν οι Νέες Μελέτες και Πώς Επηρεάζει τις Ελληνίδες
Ο καρκίνος του ενδομητρίου αποτελεί τον πιο συχνό γυναικολογικό καρκίνο στις ανεπτυγμένες χώρες, με τα ποσοστά εμφάνισης και θνησιμότητας να αυξάνονται ανησυχητικά τα τελευταία χρόνια. Πρόσφατη μεγάλη μελέτη από τις Ηνωμένες Πολιτείες ανέδειξε μια τάση που δεν μπορεί να αγνοηθεί καθώς αφορά και την ελληνική πραγματικότητα.
------------------------------------------------------------------------------------
Ενημερωθείτε σχετικά με τον Καρκίνο του Ενδομητρίου
------------------------------------------------------------------------------------
Τι δείχνει η διεθνής επιστημονική κοινότητα για τον καρκίνο ενδομητρίου
- Τα νέα περιστατικά καρκίνου ενδομητρίου αυξάνονται κατά 0,7% ετησίως.
- Η θνητότητα αυξάνεται με ακόμη ταχύτερο ρυθμό: 1,6% ετησίως.
- Εφόσον οι παρούσες τάσεις παραμείνουν αμετάβλητες, η θνητότητα από καρκίνο του ενδομητρίου εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2050, σύμφωνα με προβλέψεις βασισμένες σε μακροχρόνια επιδημιολογικά δεδομένα.
Τι σημαίνουν αυτά τα ευρήματα για την Ελλάδα;
Αν και στη χώρα μας απουσιάζουν ακόμη ολοκληρωμένα πληθυσμιακά μητρώα για τον καρκίνο του ενδομητρίου, η κλινική εμπειρία και τα διαθέσιμα επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν πως οι διεθνείς τάσεις αντανακλώνται και στον ελληνικό πληθυσμό:
- Παρατηρείται σταθερή αύξηση των περιστατικών σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
- Ανησυχητική είναι και η μετατόπιση σε νεότερες ηλικίες, με ολοένα περισσότερες περιπτώσεις να καταγράφονται σε γυναίκες κάτω των 50 ετών.
- Παράγοντες όπως το υπερβολικό σωματικό βάρος, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών έχουν ισχυρή συσχέτιση με την εμφάνιση της νόσου.
Αυτό που καθιστά τον καρκίνο του ενδομητρίου ιδιαιτέρως κρίσιμο για τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα, είναι το γεγονός ότι σχετίζεται άμεσα με καταστάσεις που αυξάνονται τα τελευταία χρόνια στον ελληνικό πληθυσμό, όπως η παχυσαρκία και οι μεταβολικές διαταραχές.
Ο ρόλος της καθυστερημένης διάγνωσης στον καρκίνο του ενδομητρίου
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου είναι η καθυστερημένη διάγνωση.
- Περισσότερο από το 95% των περιπτώσεων διαγιγνώσκονται μόνο αφού εμφανιστούν συμπτώματα, όπως μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία ή εμμηνορρυσιακές ανωμαλίες σε νεότερες γυναίκες.
- Η καθυστέρηση στην αναζήτηση ή στην παροχή εξειδικευμένης φροντίδας οδηγεί συχνά σε μήνες αναμονής, ιδιαίτερα όταν τα συμπτώματα υποτιμώνται ή αποδίδονται λανθασμένα σε «φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές».
Η ελλιπής πληροφόρηση, οι κοινωνικές προκαταλήψεις και η δυσκολία πρόσβασης σε γυναικολόγο με εξειδίκευση στην ογκολογία αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για την έγκαιρη παρέμβαση, με σημαντικές συνέπειες για την πρόγνωση και τη θεραπευτική στρατηγική.
Μπορεί να βοηθήσει η τεχνολογία και η πρόληψη;
Η ιατρική τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία, με καινοτομίες όπως ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές και μοριακοί δείκτες να υπόσχονται πιο στοχευμένο έλεγχο και πρώιμη ανίχνευση γυναικολογικών κακοηθειών. Ωστόσο, σε πρακτικό επίπεδο, ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος παραμένει το πιο αποτελεσματικό και άμεσα εφαρμόσιμο εργαλείο πρόληψης.
Στην κλινική πράξη, αυτό σημαίνει:
- Υπερηχογραφικός έλεγχος ενδομητρίου σε γυναίκες με μεταμηνοπαυσιακή αιμορραγία ή γνωστούς παράγοντες κινδύνου (π.χ. παχυσαρκία, χρόνια ανωορρηξία).
- Διαγνωστική υστεροσκόπηση σε κάθε ύποπτο περιστατικό, για άμεση οπτική εκτίμηση και στοχευμένη βιοψία.
- HPV-DNA test και τεστ Παπανικολάου, που παρότι πολύ σπάνια ανιχνεύουν τον καρκίνο του ενδομητρίου, προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για άλλες γυναικολογικές δυσπλασίες για ολοκληρωμένη πρόληψη.
Ο συνδυασμός τακτικού ελέγχου, συστηματικής αξιολόγησης παραγόντων κινδύνου και σύγχρονων διαγνωστικών μεθόδων μπορεί να εντοπίσει την κακοήθεια σε αρχικά στάδια — όταν η θεραπεία είναι λιγότερο επιβαρυντική και η πρόγνωση εξαιρετική.
Η σημασία της εξειδίκευσης στην αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου
Η σωστή χειρουργική προσέγγιση στον καρκίνο του ενδομητρίου απαιτεί όχι μόνο εμπειρία στη γυναικολογική ογκολογία, αλλά και υψηλό επίπεδο τεχνικής κατάρτισης σε ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.
- Ρομποτική ή λαπαροσκοπική υστερεκτομή, ακόμα και σε περιπτώσεις με αυξημένο BMI, προηγούμενες επεμβάσεις με εκτεταμένες συμφύσεις.
- Τεχνική φρουρού λεμφαδένα με χρήση ινδοκυανίνης (ICG) ή Tc‑99m, προσφέροντας ακρίβεια στον λεμφαδενικό καθαρισμό και μειώνοντας τις επιπλοκές.
- Νευροπροστατευτικές τεχνικές (nerve-sparing) που μειώνουν δραστικά τις επιπλοκές, ιδίως σε νεότερες ασθενείς.
Η επιλογή εξειδικευμένου γυναικολόγου-ογκολόγου είναι καθοριστική για την ασφάλεια της επέμβασης, τη ριζικότητα της αφαίρεσης και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής της ασθενούς.
Ο Δρ. Γεώργιος Γήτας, Διευθυντής της Γυναικολογικής Κλινικής Ογκολογίας και Ρομποτικής Χειρουργικής του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, διαθέτει πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση σύνθετων γυναικολογικών περιστατικών, καλοήθων και κακοήθων. Ειδικεύεται στη ρομποτική και λαπαροσκοπική χειρουργική με έμφαση στη ριζικότητα, την ελαχιστοποίηση του τραύματος και την ταχύτερη ανάρρωση των ασθενών.
Επί σειρά ετών διετέλεσε Διευθύνων του Γυναικολογικού Κέντρου Ενδοσκόπησης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου UKSH Lübeck στη Γερμανία, όπου αξιοποιούσε πλήρως τις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές τελευταίας γενιάς για την ογκολογική και λειτουργική αποκατάσταση των γυναικών. Η ίδια υψηλού επιπέδου προσέγγιση συνεχίστηκε και κατά τη θητεία του ως Διευθύνων του Γυναικολογικού και Ογκολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Charité Campus Mitte στο Βερολίνο, του νοσοκομείου που εκείνη την περίοδο ανακηρύχθηκε κορυφαίο στην Ευρώπη και πέμπτο παγκοσμίως. Παράλληλα, ο Δρ. Γήτας παραδίδει μαθήματα Ενδοσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής στο φημισμένο School of Gynaecological Endoscopy του Πανεπιστημίου του Kiel, εκεί όπου αναπτύχθηκαν οι βάσεις της σύγχρονης λαπαροσκοπικής χειρουργικής. Η διεθνής διδακτική και κλινική του εμπειρία τον καθιστά σημείο αναφοράς στην αντιμετώπιση γυναικολογικών κακοηθειών.