Υστερεκτομή

Η μήτρα είναι για τις γυναίκες κάτι πολύ περισσότερο από ένα γεννητικό όργανο και αυτό πρέπει να το σεβαστούμε. Όπως είναι λογικό, πρόκειται για ένα πολύ λεπτό θέμα που πρέπει να προσεγγίσουμε με ευαισθησία, αλλά και ταυτόχρονα με ιατρική ακεραιότητα και ευθύνη.

Προχωρούμε στην αφαίρεση της μήτρας, μόνο όταν υπάρχει η απόλυτη ιατρική ένδειξη γι’αυτό, όπως καρκίνος του ενδομητρίου, του τραχήλου, των ωοθηκών και σαρκώματα της μήτρας. Η τεχνική αφαίρεσή της διαφέρει ανάλογα με το περιστατικό της κάθε ασθενούς, καθώς σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται ριζική υστερεκτομή, που περιλαμβάνει διευρυμένη αφαίρεση της μήτρας με τα παραμήτρια και το άνω μέρος του κόλπου.

Πραγματοποιούμε επίσης ριζική υστερεκτομή και σε καλοήθεις παθήσεις, όπως εμμένουσες λειτουργικές αιμορραγίες παρά τη συντηρητική θεραπεία, συμπτωματικά ινομυώματα, μετά την ολοκλήρωση του οικογενειακού προγραμματισμού, όπως και προχωρημένες μορφές ενδομητρίωσης και αδενομύωσης, δηλαδή την παθολογική μεταφορά του ενδομητρίου μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας, πάθηση που προκαλεί έντονο κοιλιακό πόνο κατά την έμμηνο ρύση.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις πραγματοποιούμε την ολική υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας με τον τραχήλου) ή την υφολική υστερεκτομή (αφαίρεση του σώματος της μήτρας διατηρώντας τον τράχηλο). Οι γυναίκες πρέπει να ενημερωθούν για τα υπέρ και τα κατά της κάθε μεθόδου και να επιλέξουν την τεχνική που τις εξυπηρετεί, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της πάθησης και την επιθυμία του.

Η μήτρα δεν πρέπει να αφαιρείται προφυλακτικά για την αποφυγή του καρκίνου του τραχήλου ή του ενδομητρίου, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, όπου έχει ανιχνευθεί γεννητική προδιάθεση για καρκίνο του ενδομητρίου. Σ’ αυτό μας βοηθάει ένα λεπτομερές οικογενειακό ιστορικό από γιατρούς γυναικολόγους ογκολόγους, που μπορούν να συμβουλέψουν σωστά τις ασθενείς και να τις καθοδηγήσουν. Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου πρέπει να προχωρήσουν σε γονιδιακές εξετάσεις ώστε να εξακριβωθεί ο κίνδυνος.

Ο καρκίνος του ενδομητρίου και του τραχήλου της μήτρας μπορούν να ανιχνευτούν σε αρχικό στάδιο και να θεραπευτούν πλήρως. Η κλινική γυναικολογική εξέταση, ο γυναικολογικός υπέρηχος και το τεστ παπ, είναι αρκετά για να ανιχνεύσουν καρκινικές βλάβες σε αρχικό και ιάσιμο στάδιο.

Πάρα πολύ σημαντικό είναι οι γυναίκες να μην αγνοήσουν ακανόνιστη κολπική αιμορραγία ή αιμορραγία κατά τη σεξουαλική επαφή, καθώς είναι ισχυρό σήμα κινδύνου, που πρέπει να διευκρινιστεί.

Άξιο αναφοράς είναι, καθώς πολλές γυναίκες δε γνωρίζουν, ότι δεν πρέπει να σταματήσουν τον προληπτικό έλεγχο ρουτίνας μετά από μια υστερεκτομή, ούτε το τεστ παπ, γιατί μπορεί να νοσήσουν από καρκίνο του κόλπου. Δυστυχώς δεν έχουμε προληπτικά μέτρα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών, ο οποίος είναι άκρως επικίνδυνος.

Τελευταίες μελέτες αποδεικνύουν ότι ο καρκίνος των ωοθηκών ξεκινάει από τις σάλπιγγες και όχι από τις ωοθήκες, με αποτέλεσμα πρώτα να δημιουργούνται μεταστάσεις στην κοιλιά και μετά να βλέπουμε στον υπέρηχο έναν όγκο στην ωοθήκη. Γι’ αυτό διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Προληπτικό μέτρο είναι το λεπτομερές οικογενειακό ιστορικό και ο γονιδιακός έλεγχος που μπορεί να οδηγήσει στην προληπτική αφαίρεση τους.

Το ιατρείο μας προτείνει, στις γυναίκες που χειρουργούμε για κάποιον άλλο λόγο, την προφυλακτική αφαίρεση των σαλπίγγων σε περίπτωση που δεν τις χρειάζονται πια για να τεκνοποιήσουν, όχι όμως και τις ωοθήκες, καθώς χρειαζόμαστε τις ορμόνες για πολλούς λόγους, εκτός αν οι γυναίκες είναι ήδη στην εμμηνόπαυση. Αυτό στηρίζεται στη θεωρία ότι η πλειονότητα των καρκινικών κυττάρων προέρχονται από τις σάλπιγγες.

Η ενδεδειγμένη μέθοδος διεξαγωγής της υστερεκτομής είναι η ενδοσκοπική χειρουργική, και όταν λέμε ενδοσκοπική χειρουργική, εννοούμε τη Ρομποτική και Λαπαροσκοπική Χειρουργική. Επίσης ελάχιστα επεμβατική μέθοδος είναι η κολπική υστερεκτομή, μια εξαιρετική μέθοδος, η οποία όμως δυστυχώς πραγματοποιείται σπάνια, καθώς οι γιατροί δεν τη διδάσκονται πια. Σε σπάνιες περιπτώσεις η υστερεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανοιχτό χειρουργείο.

Θα ήθελα αρχικά να σας πω ότι η Λαπαροσκοπική Χειρουργική δε θεωρείται πλέον υποεξειδίκευση, καθώς είναι η μέθοδος επιλογής για κάθε γυναικολογική πάθηση. Η Ρομποτική Χειρουργική είναι η εξέλιξη της Λαπαροσκόπησης και υπολογίζεται ότι κάποτε θα την υποκαταστήσει ολοκληρωτικά.

Στη Ρομποτικά Υποβοηθούμενη Χειρουργική, εκτός από τα γνωστά πλεονεκτήματα της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής, όπως συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο, μικρότερη απώλεια αίματος, λιγότερες συμφύσεις και χαμηλότερη νοσηρότητα των ασθενών, σε σύγκριση με τις ανοικτές επεμβάσεις, έχουμε και άλλα πλεονεκτήματα, όπως τρισδιάστατη τεχνολογία και βελτιωμένα χειρουργικά εργαλεία που κινούνται σε όλες τις κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα την καλύτερη έκθεση του χειρουργικού πεδίου σε πολύπλοκες επεμβάσεις.

Ο συνδυασμός, ενός καλά καταρτισμένου χειρουργού με τις δυνατότητες του συστήματος Da-Vinci, προσφέρει τη δυνατότητα για λεπτομερή παρασκευή των ιστών, νεύρων, αγγείων κτλ. πραγματοποιώντας έτσι, με απόλυτη ακρίβεια, τις πιο δύσκολες επεμβάσεις, όπως υστερεκτομή σε μήτρες μεγάλου μεγέθους.

Άξιο αναφοράς είναι ότι στην κολπική χειρουργική για ακράτεια, ή πρόπτωση της μήτρας ή της ουροδόχου κύστης, δεν πρέπει να αφαιρείται η μήτρα, πληροφορία που πολλοί δε γνωρίζουν. Το βάρος της μήτρας είναι μικρό και δε φταίει για την πρόπτωση, αλλά οι σύνδεσμοι που τη στηρίζουν, και έχουν χαλαρώσει λόγω ηλικίας, ή τα ρήγματα που υπάρχουν στο πυελικό έδαφος από προηγούμενο τοκετό. Η αφαίρεση της μήτρας μπορεί μόνο να επιδεινώσει την πρόπτωση και δεν πρέπει να πραγματοποιείται. Σε αντίθεση η μήτρα πρέπει να παραμείνει και να χρησιμοποιηθεί, ώστε η διόρθωση της πρόπτωσης για γίνει πιο στέρεα και ασφαλής.

Πάρα πολύ σημαντικό είναι ο χειρουργός γυναικολόγος να μπορεί να χρησιμοποιεί όλες τις χειρουργικές τεχνικές, και εννοώ τη Λαπαροσκοπική Χειρουργική, τη Ρομποτική Χειρουργική, την Ανοιχτή Χειρουργική και την Κολπική Χειρουργική.

Φυσικά όταν κάποιος δε γνωρίζει κάποια χειρουργική τεχνική, όπως τη Ρομποτική Χειρουργική, δεν μπορεί ούτε να την αγαπήσει ούτε να την προτείνει. Η σύγχρονη ιατρική απαιτεί να χρησιμοποιούμε όλες τις τεχνικές που αναφέραμε και να διαλέγουμε την κατάλληλη τεχνική ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε περιστατικού.

Ο κ. Γήτας διετέλεσε, επί σειρά ετών, διευθύνων του Κέντρου Ενδοσκόπησης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου UKSH Lübeck της Γερμανίας, θεραπεύοντας τα πιο πολύπλοκα περιστατικά που απαιτούσαν αφαίρεση της μήτρας για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις εφαρμόζοντας τη χρήση καινοτόμων τεχνικών.

Η αντιμετώπιση τους ήταν κατά κανόνα ενδοσκοπική, δηλαδή με τη χρήση της Ρομποτικής, Λαπαροσκοπικής ή Υστεροσκοπικής Χειρουργικής.

H φροντίδα των ασθενών, στις οποίες απαιτούνταν αφαίρεση μήτρας, συνεχίστηκε από τον κ.Γήτα και κατά τη διάρκεια της θητείας του ως διευθύνων του Γυναικολογικού Κέντρου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charité CCM του Βερολίνου, το οποίο για το έτος 2022, ανακηρύχθηκε το κορυφαίο νοσοκομείο στην Ευρώπη και πέμπτο σε όλον τον κόσμο.

Δημοσιεύσεις του κ. Γήτα σε διεθνή περιοδικά με θέμα την ενδοσκόπηση.

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34977146/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34109767/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33440062/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34084520/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34989636/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34585638/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33536066/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33078642/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33080919/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32488399/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34954814/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32762476/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35263843/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33728657/

Ο κ. Γήτας παραδίδει μαθήματα Ενδοσκόπησης και Ρομποτικής Χειρουργικής στο ‘School of Gynaecological Endoscopy’ του Πανεπιστημίου του Kiel, του κέντρου, όπου γεννήθηκε και τελειοποιήθηκε η Λαπαροσκοπική Χειρουργική. Επί του παρόντος είναι διευθυντής της Γυναικολογικής-Ρομποτικής Κλινικής του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης.