Καλοήθεις νόσοι μαστού

Οι περισσότερες κλινικές μεταβολές του μαστού στις γυναίκες είναι καλοήθεις. Το 3% με 6% των περιπτώσεων οφείλονται σε καρκίνο του μαστού.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες, καθώς εμφανίζεται περίπου σε μία στις οκτώ γυναίκες κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής της. Για το λόγο αυτό, οι μεταβολές του μαστού προκαλούν ανησυχία στις ασθενείς, και απαιτούν μια προσεκτικά στοχευμένη διαγνωστική διαδικασία με απόλυτη ακρίβεια.

Η μασταλγία και οι ινοκυστικές αλλοιώσεις παρουσιάζονται αρκετά συχνά (περίπου σε 50% όλων των γυναικών άνω των 30 ετών).

Τα ινοαδενώματα εμφανίζονται στο 25% των γυναικών, αποτελώντας τους συχνότερους καλοήθεις όγκους του μαστού και συνήθως δεν απαιτούν θεραπεία. Όσον αφορά την αιτιολογία και την παθογένεια συσχετίζονται με ορμονικούς μηχανισμούς, που ενεργοποιούνται κατά την αναπαραγωγική περίοδο των γυναικών. Τα τυπικά συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι ο πόνος, η ψηλαφητή μάζα και η έκκριση υγρού από τη θηλή, που μπορεί να οφείλονται σε ένα ευρύ φάσμα κακοηθών παθήσεων (κύστες, ινοκυστική νόσος, μαστίτιδα, θήλωμα, λίπωμα, φυλλοειδής όγκοι κτλ.) και απαιτούν στοχευμένη διαγνωστική διερεύνηση.

Παθολογικό έκκριμα από τη θηλή είναι η ονομασία που δίνεται στην αυθόρμητη, συχνά μονόπλευρη έκκριση υγρού από τη θηλή. Στο 50% των περιπτώσεων, η αιτία είναι το ενδοαυλικό θήλωμα, στο 25% έως 35% των περιπτώσεων η εκτασία του πόρου και στο 5% έως 15% των περιπτώσεων το καρκίνωμα του μαστού. Τα θηλώματα είναι σχετικά συχνά, αποτελώντας το 5% έως 10% των καλοήθων όγκων του μαστού.

Έρευνες έχουν δείξει ότι περισσότερες από τις μισές γυναίκες αναφέρουν πόνο στο στήθος, ο οποίος επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή σε ποσοστό 30% με 40%.

Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ των καλοηθών μορφωμάτων, απ’αυτών που ενέχουν κίνδυνο εξαλλαγής σε κακοήθεια.

Εκτός από το πλήρες ιστορικό (συμπεριλαμβανομένου του οικογενειακού ιστορικού κακοήθειας, υποψία BRCA μετάλλαξης) και την κλινική εξέταση (συμπεριλαμβανομένης ψηλάφησης των λεμφαδένων), η διαγνωστική απεικόνιση (υπερηχογράφημα, μαγνητική ή μαστογραφία ανάλογα με τις ενδείξεις) είναι σημαντική για τον αποκλεισμό του καρκίνου του μαστού.

Οι απλές κύστες πρέπει να διαχωρίζονται υπερηχογραφικά από τις λεγόμενες σύνθετες κύστες, οι οποίες παρουσιάζουν 23% έως 31% κίνδυνο κακοήθειας, και πρέπει να διερευνώνται ιστολογικά. Το ίδιο συμβαίνει με τις μικροασβεστώσεις στη μαστογραφία, οι οποίες πρέπει να διαχωρίζονται σε ύποπτες και μη. Όταν υπάρχει αμφιβολία, θα πρέπει να πραγματοποιείται ιστολογική επιβεβαίωση, μέσω διαδερμικής βιοψίας, χωρίς χρήση γενικής αναισθησίας. Σε περίπτωση που τα ιστολογικά αποτελέσματα φανερώσουν αλλοιώσεις ακαθόριστου κακοήθους δυναμικού BI-RADS ΙΙΙ ("breast imaging reporting and data system") ενδείκνυται η πλήρης εκτομή της βλάβης, καθώς οι αλλοιώσεις με ατυπία, όπως η επίπεδη επιθηλιακή ατυπία (FEA), η άτυπη υπερπλασία των πόρων (ADH), η άτυπη λοβιακή υπερπλασία (ALH), η ακτινωτή ουλή κτλ., σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Ταξινόμηση βιοψίας

Β1 Ιστός φυσιολογικός ή δεν μπορεί να εκτιμηθεί

B2 Καλοήθης βλάβη

Β3 Καλοήθης βλάβη αβέβαιου κακοήθους δυναμικού

Β4 Ύποπτη βλάβη

Β5 Κακοήθεια

Για τις ασθενείς που παρουσιάζουν ενοχλήσεις στο μαστό, αφού πρώτα αποκλεισθεί η ύπαρξη κακοήθειας, οι επιλογές πρώτης γραμμής είναι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής (αύξηση αθλητικής δραστηριότητας, μείωση καφεΐνης, καπνίσματος, μεγάλες ποσότητες αλατιού, χρήση άνετου, υποστηρικτικού σουτιέν κτλ.).

Άλλες επιλογές είναι η αναπροσαρμογή του σχήματος ορμονικής θεραπείας ή φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνει η ασθενής, εξατομικευμένη στα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση, για την καταπολέμηση μίας καλοήθους νόσου του μαστού.

Ο κ. Γεώργιος Γήτας εξειδικεύτηκε, κατά την 11χρονη παραμονή του στη Γερμανία στη Γυναικολογική Ογκολογία, όπου η θεραπεία παθήσεων του μαστού ανήκει ξεκάθαρα στο πεδίο των Γυναικολόγων.

Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο UKSH University Schleswig Holstein του Lübeck αντιμετώπιζε περίπλοκα περιστατικά παθήσεων του μαστού, όπως και ως διευθύνων του Γυναικολογικού Κέντρου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charité Campus Mitte του Βερολίνου, εφαρμόζοντας προηγμένες τεχνικές στην θεραπεία του καρκίνου του μαστού (λεμφαδένα φρουρού με χρήση μαγνητικού ανιχνευτή, τοπική εκτομή με διατήρηση του μαστού, μετά από στοχευμένη χημειοθεραπεία, ριζικά χειρουργεία υποτροπών με πλαστική αποκατάσταση κτλ.).

Tο Νοσοκομείο Charité ανακηρύχθηκε το κορυφαίο στην Ευρώπη και πέμπτο σε όλον τον κόσμο για το 2022.Το Κέντρο Μαστού του Charité Campus Mitte του Βερολίνου, αποτελεί παγκόσμιο κέντρο αναφοράς.

Ο Γεώργιος Γήτας είναι επί του παρόντος είναι διευθυντής της Γυναικολογικής-Ρομποτικής Κλινικής του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης.